(Yazarı sesli dinlemek için tıklayın.)

Herkesin bir mottosu vardır hayatta; bence olmalı da! Benimkisi, “Hayatın anlamı ve özü, doğum ile ölüm arasında olan bitende gizli. Bize düşen de, hakkını vererek yaşamaktır.” Neye ve kime verdiğimiz öneme, değere bakmalıyız… Enerjimizi en fazla akıttığımız unsurlara bir alıcı gözle bakmalıyız… Bize getirisine, geri dönüşüne, hayatımıza renk katışına daha dikkatle kulak vermeliyiz… Bunlardan biri de özel günlerimiz… Örneğin doğum günümüz….

Doğrusu, “Covid-19’dan dolayı onlarcamızın ölümle burun buruna olduğu bir dönemde, doğum günü ve özel günleri konu almak ne kadar anlamlı geliyor” diye düşünebilirsiniz… Daha dün üç ayrı kayıp haberi almış ve uzak-yakın çevremdekilerin acılarına ortak olmuşken, hala bu satırları yazıyor olmam ilginç; kabul ediyorum! (Bu arada, kayıplardan biri, 13 yaşında Sissy adında bir köpekçik…) Öte yandan da düşünüyorum, madem yaşıyoruz, yaşamın hakkını vermeli, her gün ve anını güzel anılacak şekilde kutlamalıyız! Karanlığa rağmen aydınlık; ölüme rağmen yaşam; kedere rağmen neşe ve kutlama! Budist felsefesinin en çok beğendiğim tarafı da, ölümün ardından yas değil de kutlama yapılıyor olması… O yüzden de, özellikle şu dönemde, içimden doğum günlerinin kutlanmasına değinmek geliyor.

Hiç düşündünüz mü, doğum günlerine verdiğiniz anlam ve ağırlığı? Aranmak, hatırlanmak, tebrik ve temenniler duymak, ve armağanlar almak ne kadar hoşunuza gidiyor? Kutlanmanın haricinde, doğum gününüzde kendinizi özel hissetmeniz için ne yapıyorsunuz; kutlama yapıyor musunuz; o güne özenerek kendinizi şımartıyor musunuz? Peki ya, değer verdiklerinizin yaş gününde ne yapıyorsunuz? Kutlama konusunda genel davranış biçiminiz ne? Geçenlerde (20.11.2020 Cuma akşamı) arkadaşım Selen ile sohbet ederken, nedense bu konuya takıldık, ve üşenmeyip insan davranışını derinlemesine analiz edip kutlama/ma üzerine bir skala oluşturduk… Bunu yaparken bir yandan çok güldük eğlendik, diğer yandan da kendimize dair “ayyy evet yaaaa….” şeklinde uyanışlar yaşadık! Bakalım, siz kendinizi nerede bulacaksınız…

Bir olguya türlü insan davranışı olduğu gibi, doğum gününü kutlama konusunda da türlü davranışlar var. Bizim tespitimize göre, “Doğum günün kutlu olsun” kutlaması 15 tip davranışta tezahür ediyor. Sırasıyla şöyle (15 en üst ve 1 en düşük boyutta kutlama biçimi):

15- Sürpriz parti organize etmek. (Covid-19 ile beraber sürprizler çeşitlendi.  Zoom üzerinden sürpriz toplanmalardan, birleştirilmiş video tebrik mesajlarından kısa film oluşturmalara kadar yaratıcılıkta zengin kutlama biçimleri görüyoruz)

14- Elinde çiçek, pasta veya hediye ile “çat kapı” şeklinde evine baskın yapmak.

13-  Adresine hediye veya çiçek göndermek.

12-  Telefonla görüntülü aramak.

11-  Telefonla normal aramak.

10- Whatsapp ile doğrudan kişiye video’lu tebrik mesajı göndermek.

9- Whatsapp ile doğrudan kişiye sesli mesaj göndermek.

8- Whatsapp ile doğrudan kişiye yazılı mesaj göndermek.

7- Whatsapp ile ortak gruptan yazılı veya görüntülü mesaj göndermek.*

*Çok sevdiğim bir arkadaşım, yıl boyu aksatmadan, Whatsapp grup mesajıyla, her bir üyenin doğum gününü, gününde, hatta bazen 00:00 olmadan kutlamasıyla ünlüdür… (Ünü sadece bundan ibaret değil tabii ki; sosyal sorumluluk, filantropi, ve şeffaf bağışçılık alanında uzmandır kendisi…) Tahmin edeceğiniz gibi, ardından diğer üyelerden patır patır tebrik mesajları geliyor… Bu size tanıdık geliyor mu?! 

6- Sosyal medya hesaplarından (Facebook, Instagram gibi) doğrudan “kişiye özel story” paylaşmak. (Bu yöntemi en çok Z kuşağı uyguluyor)

5- Sosyal medya hesaplarından (Facebook, Instagram gibi) doğrudan kişiye özel mesaj göndermek.

4- Sosyal medya hesaplarından (Facebook, Instagram gibi) kişinin duvarına mesaj yazmak.

3- Sosyal medya hesaplarından (Facebook, Instagram gibi) başkasının mesajın altına “yorum” niteliğinde mesaj bırakmak.

2- Gününde kutlamayı atlayıp, yukarıdaki davranışlardan biriyle bir sonraki gün kutlamak.

1- Her hangi bir kutlama yapmamak! (Bazen bir yıl kutlamak, diğer yıl hiç kutlamamak gibi değişkenlik de gösterebilir)

0- Hiç bir tebrikte bulunmamak, kutlama yapmamak veya hatırlamamak! Sıfır!!!

Yani, şimdi diyeceksiniz, “siz deli kızlar, yapacak bir işiniz yok mu ki bunlara kafa yoruyorsunuz?” Vallahi, deli kızlar olduğumuz doğrudur… Ama kabul edin; tespit ettiğimiz ve skalaya yerleştirdiğimiz insan davranışları da, aynı ölçüde doğru değil mi? Hiç mi kendinizi bunlardan birini yaparken bulmuyorsunuz? Veya çevrenizdekilerin davranışlarını bunlardan biriyle bağdaştırmıyorsunuz? Size ilginç bir saptamada bulunayım mı… Hatta itiraf olsun! Bunları, zaman zaman ve kişiden kişiye değişiklik gösterecek nitelikte, ama kesinlikle nerdeyse hepsini, ben bizzat uyguluyorum desem… Bir davranışı yapıyor olup diğerini yapmıyor oluşum, kişiye daha az veya çok değer verdiğim anlamına mı geliyor? Bir yıl sürpriz kutlama yapıp, sonraki yıl tebrik mesajı göndermem sevgimin azaldığı anlamına mı geliyor? Yooo….!!! Davranışımın doğum günü sahibiyle yakından alakası yok bence… Kendimle ilgili diye düşünüyorum. O dönemin ve günün dinamikleriyle ilgili… kendi duygusal dinamiklerimle ilgili… gündemimde olanların bende yarattığı ağırlık veya hafiflik duygusuyla ilgili…

Özetle, doğum günlerini anmayı ve kutlamayı çok sevenler olduğu gibi, hiç önemsemeyenler de var bu dünyada. Kendince yerinde ve haklı dayanakları var. Hepsine saygı duyuyorum… Bildiğim ve daima savunduğum bir tek husus var ki, hayata bir kere gelmişsek eğer, hakkını vererek yaşamalıyız. Sadece özel günümüzde değil ama her günümüzde, kendimizi ve başkalarını ufak sürprizlerle şımartmalı ve özel hissettirmeliyiz! İşte o zaman, bir kayıp gerçek kayıp olmaktan çıkacak; ve belki de Budist felsefesinin yaşam biçimini içselleştirebilmiş olacağız. Sevdiklerimizin ardından yas değil kutlama yapabileceğiz. Çünkü, bileceğiz ki, yaşamı boyunca o kadar çok kutlama yaşadı ki, doygun ve mutlu şekilde son yolculuğuna gidiyor…

16 Aralık 2020

 

 

(Yazarı sesli dinlemek için tıklayın)

Beni yakından tanıyan bilir, martıları çok severim. İstanbul’da doğup büyümüş olmanın en güzel tarafı da, martılarla iç içe yaşama fırsatına sahip olmak. Acaba, martılara ilgim İstanbul’da yaşanmışlıktan mı geliyor; yoksa martılara sevgimden dolayı mı İstanbul’un bu yanı bana çekici geliyor? Kim bilir… Bir gerçek var ki, martılar bana özgürlüğü simgeliyor; başarıya ulaşmayı, imkansızı başarmayı, hayallerime erişebilmeyi, ve her tür koşulda hayatta kalabilmeyi çağrıştıyor. Hem denizde yüzen, hem havada uçan, hem de karada yürüyen bir canlı… Hem vahşi ve özgür, hem de ilginç bir şekilde uysal… Zehir gibi zeki… İstediğini bilen ve onu elde eden…. Şayet bir hayvan olacak olsaydım, herhalde bir martı olmayı seçerdim… Peki ya sorsam… Martı gibi evcil olmayan bir hayvana ne kadar yaklaştınız, ona dokundunuz, veya onunla “sohbet” ettiniz? 50 yıllık ömrümde bir ilki, bir martıyla on dakikalık harika bir deneyim yaşadım… onunla arkadaş oldum desem. Onu okşadım ve onunla konuştum. Asıl can alıcı tarafı, bu etkileşimden bir takım çıkarımlara vardım… Bu yazımın hikayesi de bu!

Martıları araştıracak olursanız, toplumcu olduklarını, birlikte avlanıp çoğaldıklarını okursunuz. Kanat boyları ve fiziksel güçleri sayesinde, hız yapıp uzun menzil uçabilirler… Çok zeki olduklarını ve kendi aralarında iletişim ağıyla bir birlerine bağlıdırlar… Tek eşli olup, hayatları boyunca tek bir eşle beraber olduklarını bilmeyiz… Yemeğe pek meraklı olduklarını biliriz; ancak tek amaçlarının yemek olduğunu, hatta o kadar ki, diğer hayvanlardan ve insanlardan aldıkları yiyecekleri tüketebilir hale getirmek için stratejiler geliştirebildiklerini de bilmeyiz… Bu becerilerini ve yemek uğruna insanlarla iletişime açık oluşlarını bundan bir ay önce, Menorca adasında, tanıştığım “arkadaşım” martı ile anladım… İtiraf ediyorum, eşsiz bir deneyimdi!

Ekim ayının ilk yarısı… Menorca adasının Cala Galdana plajındaydık.. Plaj neredeyse bomboş… toplam 2 aileyiz… koy adeta martılar ailesine kalmış… Yanımıza geliyorlar, etrafımızda dolanıyorlar, yemek istiyorlar… Besleme güdüsü bir yana, bir martıyla bu kadar yakın temasa gelmişken, benim için kaçırılmaz fırsat! Haliyle, yanımda ne varsa paylaşma isteği uyandı… Başta fıstıkları azar azar yakınıma atıyor, matının yemesini izliyordum… Her seferinde biraz daha yakınıma atıyor, bana yaklaşır mı diye merakla bekliyordum… En sonunda, elimden, sonra avucumda, ve en son parmak uçlarımdan besler oldum… Sanki kelimeler olmadan, o beni ben de onu anlıyor, alış-veriş içindeydik.

Esas hikaye bundan sonra başladı. Bir ara boş bulunup arkamı döndüğümde, arkadaşımı şezlongumun üstünde, fıstık paketini dağıtmış, açık büfe misali keyfince gagalayarak yiyordu. Ben de, hiç vakit kaybetmeden yanaşıp kafasını okşadım… Tabii ki de kaçtı! Kaçırttım hayvanı… Ancak, ikimiz de biliyorduk ki, onun aklı fıstıklarda, benim de aklım ondaydı. Doğaçlama ve davetkar bir halde “geeel… geeel…. gel gel gel…. gel… yapmayacağım sana bir şey, sadece okşayacağım seni… gelicen mi… bak burada mama vaaaar…hadi gel…” deyiverdim. Zeki şeker şey, tabii ki geldi… O bir yandan yerken ben yine onu okşamaya yeltendim. Tabii ki, yine uzaklaştı! Bu sefer, ona güven verici bir tonla “tamam bir şey yapmayacağım, gel ye… gel ye! Gel buraya… gel bak burada… gel gel… dokunmayacağım sana…” dedim… Kararsızlık ve tereddütle etrafını kolaçan etti, göz ucuyla bana bakıp hedefe yeniden kilitlenip fıstıkları teker teker son hızla tüketti… Ardından boş paketi gagalayıp devamını araştırdı… Bir şey çıkmayacağını anlayınca, aramızdaki iletişimi sonlandırdı. (Olayı bu linkten izleyebilirsiniz…)

Bu olayda, bir martıyla yakın temas içinde olmanın “sihirli” tarafı dışında, beni düşündürten ve bana “wooow” dedirten kısım, onunla iletişim kurmuş olduğumuz şekildi. İspanyolca ve Katalanca dillerinin hakim olduğu bir adada, onunla Türkçe konuşmuş olmama rağmen, adeta beni dinledi, hatta söylediklerimi anlamış gibi davrandı. Sonuçta, korkup ve vazgeçip uzaklaşabilirdi de… Ama hayır! Ses tonum ve söylemimi takip eder gibi, her dediğime kulak verdi ve uyguladı. Bir ara “yoksa göçmen Türk martısı olabilir mi bu…” diye aklımdan geçirmedim değil… Hayalperest değil de olaya gerçekçi bakacak olursam, net olan şu ki, benim enerjim, kendi enerjisi, ve karşılıklı motivasyonumuz neticesinde bu martıyla bu şekilde etkileşimde bulunduk. Bu yaşadığımın tesadüf olduğunu düşünmüyor, aksine, gerek martının gerekse benim bilinçli seçimlerimiz neticesinde cereyan ettiğine inanıyorum. Yani, martı da ben de, ayrı dil veya ayrı doğaya sahip olmamıza rağmen, bu alış-verişi yaşamayı seçtik, bir birinin enerji alanına odaklandık, ve iletişim kurduk.

Bir martıyla böylesine bir deneyim benim için ilkti. Ancak, iletişim inceliklerini ve olmazsa olmazlarını Barcelona’ya gelişimden beri defalarca deneyimlediğimi söyleyebilirim… Henüz kıt İspanyolcamla sokaklarda, belediyede, nüfus idarelerinde, otobüste, kafelerde, vs. insanlarla etkileşimim esnasında, ortak dilimizin kıtlığına rağmen derdimi anlatabildim! Onları anlamayı başardım! Ortak dilden bağımsız, tarafların bir birini anlamaya gerçek anlamda istekli ve hevesli olduğunda, ne yapıp edip anlaşabildiklerini gördüm… Diyeceğim şu ki, etkili iletişimin inceliği tarafların kullandığı dilde değil… kelimelerinde de değil. Asıl sihir, içten dışa vuran enerjide… niyette… motivasyonda… karşılıklı kazan-kazan alanında… şefkat ve sevgiyle alma ve vermede!

Şefkat ve sevgi dolu bir hafta olsun!
18 Kasım 2020

(Yazarı sesli dinlemek için tıklayın)

Bir önceki yazımda kaçırma duygusundan bahsederken, farklı yerlerde olabileceğim ve yapabileceğim şeylerden örnekler vermiştim… Örneklerden biri de, “Covid-19’dan (veya herhangi başka bir sebepten) yatak döşek dinlenme halinde de olabilirim…” söylemiydi… Bunu hiç istemediğimi söylemiş olsam da, sanki kendime çağırmışım gibi, verdiğim örnek başıma geldi! Neye niyet neye kısmet… Ağır bir grip, nezle, öksürük, ve çok hafif ateş beni yatağıma mıhladı! Diğer yandan, ikinci Covid-19 dalgasına karşı yeni önlem ve uygulamalar yürürlüğe konmaya başlandı. Çarşamba günü açıklanıp Cuma sabahı (16 Ekim 2020) yürürlüğe giren kısıtlama uygulamaları kapsamında Katalunya bölgesinde tüm restoran, bar, kafe, güzellik ve bakım merkezleri, eğlence yerleri iki hafta süreliğine kapandı. Hadi bakalım… yeniden mi başlıyoruz ne…

13 Mart 2020 günü tüm İspanya’nın karantinaya girişinden takribi üç ay sonra “yeni normal”e geçmiştik… Hayat “süper” olmasa da, sahip olduklarımıza ve yeniden kavuştuklarımıza baktığımda “nimet” olduğunu söyleyebilirim. Aradan aylar geçti, yeni normal “norm” oldu… Çoğumuzun aklında “bir daha Mart Nisan aylarında yaşadıklarımıza dönmeyiz” algısı varken, ikinci Covid-19 dalgasına karşı yeni önlem ve uygulamaların yürürlüğe konmaya başlaması tabii ki de moralleri bozmaya yetti. Barcelona şaşkınlık, üzüntü ve sessiz bir isyan duygusuyla Perşembe günü gün boyu ve akşam dışarılardaydı… Kendim de dahil herkes, “kapanmadan” önce özgürce son bir kahve keyfi veya son bir akşam yemeği için tüm masaları doldurduk, taşırdık… İki hafta sürecek dense de, bu kapanmanın ne kadar süreceği ve yeniden açılacağını kimse bilmiyor!

Bu belirsizlik, bir yandan bir kuşku ve hayatı kaçırma kaygısına itiyor; ama diğer yandan, “bu yoldan geçtik… deneyimliyiz… önceki gibi hazırlıksız ve acemi değiliz… hatta ne yapmamız gerektiğini biliyoruz ” bilincini yaşatıyor. İki hafta dedikleri süre iki üç aya çıkar mı diye düşündürüyor… Sürebilir de, sürmeyebilir de… Sınırlar kapanabilir de, kapanmayabilir de… (Ki, sınırları kapatma noktasına geleceğini pek öngörmüyorum, ama daha önce olduysa yeniden olabilir fikrine de hazırım!) Aklımdan türlü düşünceler geçerken, ister istemez zihnim, flashback sahnesi gibi, karantinaya girdiğimiz ilk günlere ve deneyimlerime kaçıp gidiyor… Hele ki bugünün Cumartesi olmasından mütevelli, karantinaya girişimizin 7.ncü gününe (21 Mart 2020) ve Korona Günlüğüme yazdığım yazıya aklım kayıyor. Muhtemelen, karantina günlerimden ve günlüklerimden en çarpıcısı olsa gerek… Bana hayattayım dedirten, beni en çok heyecanlandıran ve neşelendiren gün. İşte günlüğümden bir parça…

“21 Mart 2020, Gün #7
Birinci haftayı doldurduk… evden çıkmayalı 9 gün oldu. Yeni rutine o kadar adapte olmuşum ki, eskisi yabancı geliyor. Bugünün tek farkı var, bugün Cumartesi… hafta sonu… yeeeyyyy…. :)))

Güne erken başlamak güzel; balkona, nefesimle ve kendimle buluşmaya çıktım… ortalık sessiz ve sakinken, zihnim de kalbim de daha sakin… ve karar verdim, bugün Cumartesi, tatil günü, 9.ncu gün, kendime ödül vermeliyim… bugünü, bir kaç saatliğine dahi olsa, rutinin dışında yaşamalıyım…

Elime çantamı, ceketimi, dezenfektan, eldiven, maske, anahtarlar ve atıştırmalık bir kaç ıvır zıvırı aldığım gibi arabaya bindim sahile gittim. Barceloneta sahili… yollar bomboş, ne insan var ne araba… şehir ya uykuda ya da karantina’da…!!!

Suçluluk duygusuyla karışık bir heyecan… kalbim pır pır atıyor… sahildeyim. Pırıl pırıl parlayan güneş kumsala, denize ve yüzüme vuruyor… “oohhh… dünya varmış, işte hayat bu!” dedirtecek kadar huzurlu ve özgürleştirici… şükür!

Kumsalda en sevdiğim ve rahatlatıcı şey, sahilde dalgaların gelişini gidişini izlemek, ve çıplak ayakla ıslak kum üstünde yürüyerek dalgaların ayağıma vuruşunu hissetmek… su buz gibi! Dalganın sahile vuruşunu, oluşan köpükleri, sonrasında yavaş yavaş dağılıp yok oluşlarını, sonra yeni bir dalganın gelişiyle yeni köpüklerin oluşumu, ve sonrasında yok oluşlarını izlemek… zihnime bir terapi gibi…. saatlerce izleyebilirim…. Kim bilir ne kadar süreyle orada durmuş, ayaklarım suda, kuma gömülü, dalgaların geliş-gidişini izledim…. her dalga gelişinde, köpüklerin belirip yok oluşu, kum taneciklerin ayak parmaklarımın arasına girmeleri, bir kısmının akıntıyla kurtulup gidişleri… görüntü hep aynı, sanki bir birini tekrar eden takılmış plak gibi… bizim karantina günleri gibi!

Ama yok, bugün farklı, dışarıdaydım ve deniz kenarında kendime bir iyotlu oksijen ziyafeti çektim… ufuğa bakıp denizle göğün birleştiği noktaya daldım… denizde hiç bir şey yok… dümdüz… alabildiğince mavi ve maviii…. bu karenin içinde bir yelkenli olsaydı… işte mükemmel olacaktı! Ufuğun içine dalmış, huzuru içime aldım… nefes alıp verdim… içime, damarlarıma, ciğerlerime, kalbime, parmak uçlarıma kadar en küçük uzvuma kadar enerji depoladım….

Zaman ve mekandan tümüyle kopuk, öylece düşüncelere dalmışken, birden arkamdan bir ses: “anneeee…hadi kahvaltı edelim!”, ve hemen ardından, “Kızım bırak anneni, meditasyon yapıyor, bitirince gelir…” diyor… gözlerimi açıp, etrafıma baktım… balkonumdaki sandalyemdeyim… “tamam, iki dakika izin verin, geliyorum” deyip, zihnimde çıktığım yolculuğu, kaçamağı, ve bende yarattığı hisleri sentezledim. Gerçekten gittim mi oralara? Gerçek ile hayalin farkı ne? Peki ya hislerim, depoladığım enerji, tattığım özgürlük hissi, rutinin dışına özgürce istediğimi yapmış olma mutluluğu, ve gelecek günlerin getireceği belirsizliklere karşın bir kaç dakika veya saatte (zaman kavramına girmeyeceğim bile) biriktirdiğim umut…. bunlar hepsi benimle beraber… ve gayet de gerçek!

Sonuçta, sanal gerçeklik (virtual reality), sinema, tiyatro, TV, kitap, vs. ile bulunduğumuz fiziksel mekanımıza rağmen, başka bir gerçekliğe gidebiliyorsak madem, neden kendi zihnimizin yarattığı hayali gerçekliğiyle yolculuğa çıkamıyoruz…Hele ki, şu zorlu günlerimizde, takılmış plak gibi aynı güne kalktığımızı düşünürsek…Her şey bize ve zihnimize oynadığımız oyunlara bağlı….”
Günlüğüm daha devam ediyor… ancak bugüne gelirsem, burada altını çizmek istediğim olgu aslında şu: Duygularımız ve olaylara karşı verdiğimiz yanıtlar çerçevesinde yaşadığımız deneyimlerimizin şekli bizim elimizde… Yaşadığımız özlem duygusundan tutun, hayatı kaçırma duygusuyla geçmişin pişmanlığı veya gelecek kaygısı hepsi zihnimizin yarattığı ve bize inandırdığı senaryolardan ibaret. Aynı benim hayalimde sahile gidişimle yarattığım ve zihnime ve tüm bedenime inandırdığım mutluluk verici deneyim gibi. Seçim bize ait, ya ipleri ele alıp zihnimize oyun oynayacağız; ya da zihnimizin bize oyununu oynamasına devam etmesine izin vereceğiz.

Barcelona’dan sevgiler…
21 Ekim 2020

(Yazarı sesli dinlemek için tıklayın.)

Her şeyin hikayesi olduğu gibi, bu çantanın da bir hikayesi var. Diyeceksiniz şimdi, bir çantanın kaleme alınmaya değer nasıl bir hikayesi olabilir… Esasında bu bir çantadan öte; bir yaşanmışlık, bir farkındalık, ve yaşayarak öğrenme hikayesinin somut hali… Çünkü bu çantayı ben yaptım –yaptığım ilk çanta diyebilirim… Her bir ilmiğinde, sırasında, iplik bağlantı noktalarında ayrı deneyim ve anı var. Mağazada rafta gördüğüm ve beğendiğim bir çantanın oraya geliş hikayesini asla bilemem… ama şuracıkta oturan bu çantanın ilk –hatta “hiç” ve son halini bilmek, omzumda gezdirirken verdiğim emek ve öğrenme çabasını hatırlamak, içinden bir eşyamı ararken defalarca çözüp yeniden ördüğümü hatırlamak, ve nihayetinde son haliyle elimde taşımak anlatılmaz bir keyif. İşte hikayesi…

Annem, on parmağında on marifeti olan bir kadın. Marifetlerinden biri de el işi… Yıllarca şişlerle kazaklar bluzlar örmüş, tığla masa örtüleri yapmış, şimdi de tam anlamıyla çanta yapma ustası. Yıllardır izleyici konumdayken, bu yaz Bodrum’da yeğenimle beraber heves ettik ve “hadi bize öğret…” dedik. Sabırla, her birimizin eline birer tığ ve ip verdi, ilk zinciri başlattı, ve sonrasında tabanı yapmayı gösterdi… veeee, bizi kendi halimize bıraktı. Sonucunda, “hımmm… kolaymış…” deyip pek bir özelliği olmayan küçük kırmızı bir el çantası yaptım…

Baktık ki bu iş bizi sardı, vakit geçmeden tuhafiyeciye gidip ip ve farklı kalınlıkta tığlar aldık. Pudra rengi mumlu bir ip beğendim… işlemesi zor, esnekliği nerdeyse sıfır, balya halinde sarılı kiloyla satılan, vahşi ve yabani bir ip. Kabul ediyorum, başlangıç seviyesi için bu ip çok da doğru bir seçim değil! Annemin “öremezsin, bir şey çıkmaz bundan, çok zorlanırsın” uyarılarına rağmen, inadım tuttu ve zincirine başladım. “Peki ne yapmak istiyorsun?” dedi… “Bilmiyorum…” dedim… Gerçekten de bilmiyordum. Tek bildiğim, bir elimde ip bir elimde tığ, gideceği yönü bilmeden, uzun bir zincirle başladım ve amaçsızca, öylece zincirin etrafında dolanıp döndüm… Hakikatten ne yapmak istediğimi bilmiyordum. Sonucunda nasıl bir çanta yaratmak istediğim bir yana, acaba bir çanta çıkarmak istiyor muyum bile emin değildim. Hatta hangi stilde örmek istediğimden de emin değildim. Bir sürü tarzı varmış meğer… sık iğne, tekli tırabzan, çiftli tırabzan, vs.

Sık iğne ile başladım… Öyle kaptırmış haldeydim ki, sıralar git gide yükseldi, ele avuca bir şekil gelmeye başladı… Sıkı mı sıkı, her ilmik dip dibe, taş gibi bir şey örmeye başladım… artık ona çanta mı dersiniz, mum ipten tas mı dersiniz, yoksa sepet mi… Allah bilir! Ama kendi halimin neye benzediği çok barizdi: “bir elinde cımbız, bir elinde ayna, umurunda mı dünya…” hali! Tam anlamıyla “akış hali”; zaman mekan kavramından kopmuş haldeydim; tek odağım tığ ucunu ipe dolayıp ilmiklerin içinden geçirişimdeydi. Saatlerce dur duraksız ördüm… Kaç bardak çay ve fincan kahve buz oldu yanı başımda… Olsun, keyfim ve kafam çok iyiydi.

Öylece amaçsızca örerken iyiydi de, bunun nereye varacağına artık bir karar vermem gerekiyordu. Karar veremediğim ve sökmeye de kıyamadığım için, elimdekini kenara bırakıp ikinci balya ile yeni bir örgüye başladım. Annem sorusunu yeniledi… “Ne yapacağına karar verdin mi?” Bendense, hala kesin emin olmamakla birlikte, “sanırım büyük bir çanta yapacağım” yanıtı çıktı. Ama nasıl bir çanta, hangi stilde, yine muamma… Nasıl emin olabilirdim ki… Hepi topu 2-3 gün olmuş, elime tığ ip alalı, sanki bir iş planı yapacak ve o doğrultuda işleyecek ve sonuca varacaktım… İşin inceliğini henüz bilmeden ne istediğini nasıl bilebilir ki insan… Hani belki mecmuada gördüğüm bir modeli yapma hedefi koyabilirdim… Ama hiç bir olmuş çantaya “ben bunu yapabilirim” gözüyle bakamadığım için, o seçenek de yoktu benim için.

Uzun lafın kısası, uzun bir zincir ve tabanla, sık iğne stiliyle “çantamı” örmeye başladım. 6-7 sıra sonra, annem “sık iğne ile örersen bu çanta bitmez, ama ipin biter” dedi… Haklıydı! Sık iğneden tekli tırabzana, ve sıkı ilmikten gevşek ve delikli stile geçtim. Doğru yapıp yapmadığımı ancak bir kaç sıra ilerledikten sonra ortaya çıktığı için, sıralarca ördüğümü söktüm, yeniden ördüm… Bir an geldi, işin tamamını sökmeye yeltendim… ve orada durdum. Bir türlü iş istediğim gibi çıkmıyordu; veya beni tatmin etmiyordu… Sökmek ve yeniden yapmak dert değil; zaman, emek ve motivasyon bol olunca hiç de dert değil! Ama şunu anladım ki, ben işi nasıl yaparsam yapayım, nasıl işlersem işleyeyim, hep bir hata, kusur, veya beğenmediğim ve sökmeye değer göreceğim bir taraf olacak… “Shirli, bunun sonu yoook! Devam et…” dedim, ve sonuna kadar ördüm…

Neyin sonuna? İpimin sonuna! İpim bitince, sökmeye kıyamadığım diğer sepet kılıklı örgümü söküp çantamı işlemeye devam ettim. O ipin de sonuna gelince, bir baktım ki, çantaya sap yapacak malzeme kalmadı. Tuhafiyecide ipin devamını bulamayınca, ahşap saplar alıp onları diktim. Halbuki aklımda kurguladığım şey, ipin devamını bulmaktı… ve örgü saplar yapacaktım… Neye niyet, neye kısmet!

“Hayat da öyle değil mi? Tek fark, hayatta ördüğünü söküp yeni baştan örme şansın yok! Hayatta hiç bir şey planladığın gibi de gidecek diye bir kaide yok. İpinin bittiği yerde veya devamını edinemediğinde, başka kaynakları değerlendirecek ve kullanacaksın… Hatta, hayat sonuç odaklı değil de süreç odaklı yaşamayı gerektiren bir sistem üzerine kurulu. Amaç, illa ördüğün çantanın son halini eline almak değil. Asıl anlam ve zenginlik onu yaparken yaşadıklarında gizli… hata ve kusurlarıyla birlikte güzel ve işe yarar oluşunda gizli… İşte o zaman, son halini eline aldığında, ardındaki hikayeyi bilecek ve değerinin de bilincinde olacaksın.”

İşte, kendi kendime söylediğim sözlerdi bunlar… 5 günlük çanta örme maceramın içinden çıkan hikaye bu… bir çanta örme hikayesi gibi görünse de, sürecin kendi müthiş öğretici ve hatırlatıcı oldu. Mehter marşı misali 3 ileri 2 geri, örme sökme, yapma bozma, karar verme değiştirme, en nihayetinde “olduğu kadar yeter, iyi, ve güzel; kusurlarına rağmen senin eserin” dedirtecek bir hayat öğretisiydi… Bu çantaya her bakışımda, bana öğrettiklerini anımsayacağımdan hiç bir kuşkum yok! Benim için daha da özeli, bu çanta, ip ve tığ aracılığıyla, canım anneciğimle kurduğum harika ötesi yeni bağın ve paylaşımın sembolüdür. Teşekkür ederim anneciğim…

Son not: Aşağıdaki ikinci çanta, sökme ve örme devinimlerim sonucunda ustalaştığımın kanıtıdır… Hedefe kitlenerek 24 saat içinde ördüğüm, içinde minimal kusurların da olduğu, ama görümcemin keyifle kullandığı nefis bir çanta!

9 Eylül 2020